Ziya Gökalp: 2. Meşrutiyet'te Bir Düşünür

Ziya GÖKALP 1876 yılında Diyarbakır'da dünyaya gelmiştir. Eğitimini Diyarbakır'da tamamlamış,  eğitimi sırasında iyi bir din eğitimi de almıştır. Yüksek okul okumak için baytar (veteriner) mektebine yazılmıştır. Farsça ve Arapça'yı iyi bilmektedir. 2. Meşrutiyet'in en önemli 3 akımı vardır.Bunlar;

  1. İSLAMCILIK
  2. BATICILIK
  3. TÜRKÇÜLÜK

Ziya GÖKALP'in siyasi görüşü Osmanlı'nın kurtuluşu için bu üç akımın bir arada sentezlenmesi gerektiği şeklindeydi. Düşüncelerini daha iyi bir şekilde dile getirebilmek için ittahat ve terakk-i cemiyetine katılmıştır. Ziya GÖKALP düşünce olarak Türklüğü gerçekleştirmeyi düşünmüştür. Onun açısından Türklük, tutarlılığı bulunan bir özelliktir. Ziya GÖKALP Türklüğü kendi savunduğu düşünceler ile bir bütün haline sokmaya çalışmıştır. GÖKALP'e göre insanlar iki ayrı ölçüte tabidir. Bunlar;

  1. MEDENİYETLER
  2. KÜLTÜRDÜR

Birden fazla kültür bir medeniyet dairesi içine girebilir. Bu DURKHEIM'ın görüşüdür. Ona göre insanlık bir tek medeniyetle değil birden çok medeniyet dairesi içinde bulunur.

Bu medeniyetler

  1. Medeniyet: Uzak Doğu
  2. Medeniyet: Doğu
  3. Medeniyet: Batı

olarak tasvir edilmiştir.

Ziya Gökalp'e Göre İslamcılık ve Türkçülük İlişkisi

ziya gökalpZiya GÖKALP medeniyetin aldığı anlamı "tekniğe, usule, kopyalanabilir ve taklide açık olma" şeklinde dile getirmiştir. Sadece söylenen bu özelliklerin taklit edilebileceğini ama duyguların asla yapılamayacağını söyler. Ziya GÖKALP'e göre batı medeniyeti milletlerden oluşur. Ne kadar çok millet haline gelirsek o kadar batılı hale geliriz. Ziya GÖKALP'e göre Türk olmak Müslüman olmanın ayrılmaz bir parçasıdır. Müslümanlığı korumak Türklüğü bozmaz. Bu düşüncesi İslamcılık ve Türkçülük arasında herhangi bir çatışmanın olmadığının bir göstergesidir.

Ziya Gökalp'in Milliyetçilik Anlayışı

Bir dönem Turancılık fikrini de benimsemiştir. Ziya GÖKALP'e göre Meşrutiyet döneminde savunduğu milliyetçilik ile Cumhuriyet döneminde savunduğu milliyetçilik çok farklıdır. O'na göre batının gerekli olan yanları alınacak, uyum problemi zaman yayılacak ve örfe bir sıkıntı yaratmayacaktır. Ama Ziya GÖKALP Cumhuriyetin ilanı ile bu görüşünden uzaklaşmış ve ATATÜRK milliyetçiliğine daha yakın bir hal almıştır.

Hayatı boyunca çeşitli dergilerde yazılar yazmıştır. Selanik'te  Genç Kalemler Mecmuası'nda yazılar yazmış, Kıymetler adlı bir makale yayınlamış, ve Yeni Hayat adlı bir eser yayınlamıştır. Ziya GÖKALP ise hayatını 1924 yılında, İstanbul'da kaybetmiştir...